Anders Wonen

De huidige woningmarkt staat voor een hele reeks uitdagingen. De toenemende diversiteit aan huishoudens, denk aan hulpbehoevende ouderen en alleenstaanden, botst met het standaardaanbod van massa-nieuwbouw, villawijken en appartementencomplexen. Verduurzaming van woningen naar energie-efficiëntie moet dringend opgeschaald worden. Betaalbaarheid staat al jaren hoog op de agenda, en discriminatie op de woonmarkt blijft een groot probleem. Maar er zijn alternatieven voor dit falende systeem. Met Community Land Trusts, wooncoöperaties en co-housing zoeken burgers naar betaalbare en inclusieve woonoplossingen. Nieuwe woontypologieën brengen ouderen, migranten of studenten samen. Collectieve renovatietrajecten maken bestaande woningen klaar voor de toekomst en willen duurzaamheid bereikbaar maken voor alle lagen van de woningmarkt. Met dit nummer brengt AGORA deze vernieuwende initiatieven samen en biedt zo een blik op wat wonen in de toekomst kan betekenen.  

Bestel dit nummer nu hier.

Voor de inhoudsopgave en online beschikbare artikelen:

Inhoudsopgave (pdf)
Redactioneel - door Demi van Weerdenburg
Hedendaagse alternatieven voor de hardnekkige wooncrisis – door Joren Sansen, Griet Juwet, Laura Deruytter & Wesley Gruijthuijsen
De opmars van de internationale community land trust beweging -  door Line Algoed en Geert De Pauw 
Opleving en verval in Scheveningen - door Egbert van der Zee & Leon Klomp 
Bouwen aan een inclusieve samenleving - door Mirthe Biemans (Vrije Ruimte)

Cartografie 2.0

Ons wereldbeeld wordt al eeuwenlang gekenmerkt door kaarten, atlassen en globes. De traditionele cartografie neemt binnen de ruimtelijke wetenschappen een steeds kleinere rol in terwijl dankzij nieuwe mogelijkheden in de technologie de cartografie toch enorm is opgebloeid.

In dit nummer kijken we naar de rol die cartografie inneemt in de hedendaagse ruimtelijke wetenschappen. Welke ontwikkelingen heeft de hedendaagse cartografie gemaakt? (Big) Data, analyses, en programmeren maken een groot onderdeel uit van deze nieuwe cartografisch werkelijkheid. Patronen en ritmes in het land worden op een nieuwe manier zichtbaar terwijl ook ons gedrag beïnvloed kan worden door het in kaart brengen van onze omgeving. In het nummer wordt duidelijk dat nieuwe mogelijkheden tot nieuwe inzichten leiden: van verkiezingstijd naar 3D toepassingen in de planologie, van hot-spot analyses in het toerisme naar artificieel intelligence voor het slimmer maken van navigeren.

Bestel dit nummer nu hier.

Voor de inhoudsopgave en online beschikbare artikelen:

Inhoudsopgave (pdf)
Redactioneel – door Wesley Gruijthuijsen
Cartografie: dood of springlevend? - door Demi van Weerdenburg, Egbert van der Zee en Anouska Jaspersen
Cartografie in de wijde web wereld – door Barend Köbben
Verslag Plandag 2019 - door Wesley Gruijthuijsen

35 jaar!

AGORA viert feest! Bestel het jubileumnummer én het aankomende nummer ‘Cartografie 2.0′ en krijg 35% jubileumkorting (€12,95 i.p.v. €19). Bestellen kan via agora.secretaris@gmail.com

AGORA viert dit jaar haar 35-jarige jubileum. Reden voor de redactie om eens collectief te gaan terugblikken op ons rijke archief. Hoe werd er bijvoorbeeld in 1988 gedacht over city-marketing, of over stedelijk verval? Wat waren in 1996 de verwachtingen omtrent ‘het nieuwe werken’? En hoe zag in 2000 het ‘platteland van de toekomst’ eruit? We belichten overkoepelende en terugkerende thema’s, maar gaan ook in op specifieke themanummers die meer ‘op zichzelf’ staan. Welke sociaal-ruimtelijke ideëen en inzichten zijn gedurerende drie decennia veranderd, en welke zijn hetzelfde gebleven? Daarnaast gaan we na welke sociale netwerken zijn ontstaan op basis van AGORA, en blikken we voorzichtig vooruit op de toekomst.

Bestel dit nummer nu hier.

Voor de inhoudsopgave en online beschikbare artikelen:

Inhoudsopgave (pdf)
Redactioneel - door Demi van Weerdenburg
AGORA 2014-2019 - door Marianne de Beer & Jorn Koelemaij
Een kijkje in de spiegel – door Valerie De Craene, Jorn Koelemaij, Michiel van Meeteren &
Egbert van der Zee
Van maakbaarheid naar ontwikkeling – door Clemens de Olde
Prikkelende quotes uit het AGORA archief – diverse auters

Omgevingsdenken

De ruimtelijke wetgeving in zowel Nederland als Vlaanderen staat momenteel op een kruispunt. In beide gevallen is er sprake van een periode van transitie; binnen enkele jaren wordt nieuwe ruimtelijke wetgeving uitgerold, waar vandaag de dag op moet worden geanticipeerd. Maar tegelijkertijd hebben beleidsmakers en uitvoerende actoren nog te maken met de spelregels van het huidige beleid. Nederland bereidt zich voor op de komst van de nieuwe Omgevingswet met de daarbij horende Omgevingsvisies. Deze wetgeving moet in 2021 van kracht worden.  In Vlaanderen wordt gewerkt aan het Beleidsplan Ruimte. Dit plan werd in de afgelopen jaren al voorbereid door wijzigingen aan de Codex Ruimtelijke Ordening en de goedkeuring van een Instrumentendecreet in juli 2018.

In dit nummer gaan we in op de vragen wat het nieuwe RO beleid precies inhoudt, waar het verschilt van het oude of huidige beleid en welke mogelijkheden het nieuwe ruimtelijk beleid in Nederland en Vlaanderen biedt voor de coördinatie van oude en nieuwe maatschappelijke opgaven. Ook kijken we naar de huidige ‘tussenperiode’ waar we ons momenteel in begeven en hoe verschillende overheden, en gemeenten in het bijzonder, hier mee om gaan.

Bestel dit nummer nu hier.

Voor de inhoudsopgave en online beschikbare artikelen:

Inhoudsopgave (pdf)
Redactioneel – door Jorn Koelemaij.
Onderweg naar Omgevingsdenken - Inleidend artikel door Clemens de Olde, Barend Wind, Simon Lox, Marianne de Beer en Sabine Miedema.
Participeren moet je leren – door Annelies Beek en Laura van den Vrijhoef.
Betonflop – door Pascal de Decker.
Voor een wereldbewust gevoel van plek – door Marleen Buizer ( rubriek ‘Vrije Ruimte’).

Muziek

Iedereen weet waar the House of the Rising Sun staat. Er zijn talloze nummers geschreven waarin plaatsen een belangrijke rol spelen, maar wat weten we van de geografie van muziek? Muziekgeografie is in Nederland en Vlaanderen een vrijwel onaangeroerd thema, maar behelst de gehele discipline van de geografie: van culturele geografie tot ontwikkelingsstudies en van stadsgeografie tot economische geografie. Het volgende nummer is een introductie in de muziekgeografie en onderzoekt de relatie tussen sociaalruimtelijke vraagstukken en muziek, waarbij er aandacht is voor een breed scala aan onderwerpen. Onderwerpen die de revue passeren zijn, onder andere: instrumentalisering van muziek voor sociale cohesie, importantie van festivals voor de stadsecologie, de rol van muzikaal erfgoed voor stadsontwikkeling en globalisering van de popmuziek. Bestel dit nummer nu hier.

Voor de inhoudsopgave en online beschikbare artikelen:

Inhoudsopgave (pdf)
Redactioneel - door Marianne de Beer
De ontgonnen wereld van de muziekgeografie – door Jorn Koelemaij, Valerie de Craene, Emiel Maliepaard en Nicolas Dewulf.
Detroit in 10 liedjes – door Leonieke Bolderman.
Stigma op achterstandswijken: onjuist, onwaar en oneerlijk – door Christian Zielinski & Isa van der Wielen.
Voortschrijnend regionaal ontwerp – door Annet Kempenaar ( rubriek ‘Vrije Ruimte’).

Metabolisme

Ons dagelijks leven is ondenkbaar zonder de circulatie en transformatie van allerhande stromen: water, energie, voedsel, materialen, afval. Daar staan we echter niet altijd bij stil: Wanneer we de kraan opendraaien is er immers water; met een druk op de knop is er licht; wanneer we de vuilniszak buiten zetten is even later het afval weg. In het AGORA-nummer‘stedelijk metabolisme’ willen we toch eens dieper ingaan op het belang van deze processen voor de stad. Denken over de materiaalstromen doorheen de stad duikt steeds vaker op. Vaak is dit ingegeven door duurzaamheidsoverwegingen. Er schuilt dan ook een grote opportuniteit in het efficiënter gebruiken van de beschikbare grondstoffen. Maar het stedelijk metabolisme heeft ook een socio-politieke en culturele dimensie. Want hoe organiseren we immers de toegang tot water, energie of voedsel? Stedelijk metabolisme gaat over zeer tastbare processen. Vele onderzoekers, beleidsmakers en ontwerpers proberen daardoor om de materiaalstromen te meten, te begrijpen of anders vorm te geven. Deze zeer concrete beschouwingen, observaties en projecten vormen het vertrekpunt van dit nummer. Vanuit diverse perspectieven plaatsen we het stedelijk metabolisme in zijn historische, ruimtelijke, en maatschappelijke context.

Bestel dit nummer nu hier.

Hoogbouw

In Nederland is de vraag naar woningen in de grote steden de laatste jaren enorm toegenomen. In België heeft de volgens velen noodzakelijke verdichting zelfs tot een ‘betonstop’ geleid. Anti-stedelijk bouwen in ‘het groen’ lijkt niet meer van deze tijd. Volgens de heersende opinie is wonen in hoge dichtheden in de stad is niet alleen wenselijk vanuit duurzaam-ecologisch oogpunt, maar ook nog eens goed voor de economie. Deze hoge dichtheden en ‘mixed-use communities’ stimuleren namelijk ontmoetingen, hetgeen zou leiden tot innovatie en een verbeterde concurrentiepositie.
Geen wonder dus dat vraagstukken omtrent hoogbouw weer helemaal terug zijn op de beleidsagenda’s. Waar achter de modernistische hoogbouw in de vorige eeuw nog een sociaaldemocratisch verheffingsideaal schuilging, lijken hedendaagse residentiële hoogbouwprojecten vooral voort te vloeien vanuit een meer neoliberale ideologie. In deze AGORA komen verschillende visies, perspectieven en meningen over 21e-eeuwse woontorens aan bod. Voor wie is de hedendaagse hoogbouw precies bestemd, waarom is dit wel of geen goed idee, en wat zijn de alternatieven?

Bestel dit nummer nu hier.

Eetculturen

Voedsel is een graadmeter geworden voor veranderingen in dorpen, steden en wijken. De lokale bakker adverteert met speltbrood en brouwerijen met speciaal bier hebben gezorgd voor een heuse bierrevolutie in Nederland. Voedsel is onlosmakelijk verbonden met onze cultuur, maar heeft ook een maatschappelijke waarde. Hierbij speelt mee dat de gemiddelde consument niet meer tevreden is met een simpel broodje kaas. Ambacht, culinair, uniek en beleving spelen een grotere rol in ons eetpatroon en daar spelen de trends van hippe foodtruck festivals en foodhallen weer handig op in. Daarbij rijst ook de vraag wie er profiteert van het nieuwe voedsellandschap, en wie niet.

In het aankomende themanummer “Eetculturen” kijken we met een ruimtelijke blik naar de ontwikkeling van voedsel op ons gedrag en onze ruimte. Wat zijn de gevolgen van de plek waar je woont en wie je bent op wat je eet?

Bestel dit nummer nu hier.

Antropoceen

Een van de buzz woorden van dit moment is het woord ‘antropoceen’. De term is oorspronkelijk afkomstig uit de geologie om het nieuwe geologische tijdvak aan te duiden waarin we ons nu bevinden; het tijdvak dat gekenmerkt wordt door de invloed van de mens op de vormgeving en morfologie van de planeet Aarde. Maar de term is inmiddels opgepikt door verschillende stromingen binnen de wetenschap en de politiek, wat gezorgd heeft voor meerdere interpretaties en verschillende geluiden binnen dit debat. Maar betekent het nou om te leven en te werken in het antropoceen? Is er een gemene deler te vinden in de manier waarop verschillende (academische) disciplines invulling geven aan het begrip. In het eerste themanummer van 2018, getiteld ‘antropoceen’, is er ruimte voor een aantal van deze stemmen en invalshoeken om zo dit populaire en vaak nog vage concept te duiden en in te kaderen.

Bestel dit nummer nu hier.

Stedelijke Diversiteit

Steden in de Westerse wereld worden steeds diverser. Onderzoekers spreken van toenemend super-diverse of hyper-diverse steden en wijken, waarmee ze benadrukken dat zowel tussen als binnen groepen grote verschillen bestaan in termen van demografische kenmerken, sociale identificaties (bijvoorbeeld op het gebied van gender en klasse), juridische status, attitudes (bijvoorbeeld zeer religieus of niet), ruimtelijk gedrag (gebruik maken van de buurt of niet), en leefstijl (de een is bijvoorbeeld meer op een stedelijk leven gericht dan de ander). Beleidsmakers zien zich in toenemende mate geconfronteerd met deze groeiende diversiteit en vragen zich af welk beleid in die steeds meer diverse samenleving mogelijk en effectief is. Dit themanummer van AGORA verdiept zich in de betekenis van de toenemend complexe stedelijke diversiteit voor beleidsmakers, bewoners en ondernemers. De gastredacteuren interviewen beleidsexperts in de Vlaamse en Nederlandse context over hun visie op bestaand diversiteitsbeleid en recenseren het nieuwste boek van Richard Florida ‘The New Urban Crisis’. In verschillende artikelen is er aandacht voor de percepties en ervaringen van bewoners en ondernemers in diverse wijken.

Bestel dit nummer nu hier.